Władysław Anders

 

(1892–1970), generał broni Wojska Polskiego.
Urodził się 11 sierpnia w Błoniu koło Krośniewic (zabór rosyjski) w ewangelickiej rodzinie inflanckich Niemców . Ojciec, Albert, agronom, pracował jako administrator majątku ziemskiego. Matka, Elżbieta, pochodziła z rodziny Tauchertów. Do gimnazjum uczęszczał w Warszawie, a studia politechniczne odbył w Rydze. W 1917 r. wstąpił do polskiego korpusu pod dowództwem gen. Józefa Dowbora-Muśnickego. W okresie walk o granice II Rzeczypospolitej (1919–1921) dowodził 1. Pułkiem Ułanów Wielkopolskich, za udział w wojnie polsko-bolszewickiej otrzymał Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari. Następnie studiował w Wyższej Szkole Wojennej w Paryżu. W czasie przewrotu majowego 1926 r. sprawował funkcję szefa sztabu wojsk wiernych prezydentowi. W latach 1927–1932 był dowódcą 2. Samodzielnej Brygady Kawalerii w Równem, przeniesionej w 1930 r. do Brodów. Awansował wówczas na generała brygady, a w 1937 r. objął dowództwo Nowogródzkiej Brygady Kawalerii w Baranowiczach. W kampanii wrześniowej dowodził Grupą Operacyjną Kawalerii. Schwytany przez Rosjan, został uwięziony we Lwowie, a następnie przeniesiony na Łubiankę. Zwolniony 4 sierpnia 1941 r., z polecenia gen. Władysława Sikorskiego rozpoczął formowanie Armii Polskiej w ZSRR. Rok później udało mu się ewakuować oddziały do Persji i utworzyć w Iraku u boku aliantów 2. Korpus Polski. Przez Bliski Wschód poprowadził żołnierzy do Europy – w końcu 1943 r. wylądował we Włoszech. Zasłużył się w walkach na Półwyspie Apenińskim. Po zwycięskiej bitwie pod Monte Casino, pod wpływem żony, dokonał konwersji na katolicyzm. Wyzwalał Ankonę i Bolonię. W 1945 r. sprawował funkcję naczelnego wodza Polskich Sił Zbrojnych w Londynie. Od roku 1947 aż do śmierci 12 maja 1970 r. mieszkał w Londynie. Był dwukrotnie żonaty: z Marią z domu Jordan-Krąkowską, z którą miał córkę Annę i syna Jerzego oraz z aktorką Ireną Renatą z domu Jarosiewicz, która urodziła mu córkę Annę Marię.

[Na podstawie: Maria Nurowska, Anders, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2008]