Jan Dangel

 

(1916-1974) pseudonim „Smoleński” - ekonomista, współzałożyciel i działacz Tajnej Armii Polskiej.

 

Urodził się 19 sierpnia 1916 r. w Brześciu, był synem Stanisława Romana (1891-1942) i Felicji Wańkowicz (1892-1958). Potomek w linii męskiej Tomasza Michała Dangla (1742-1808), pochodzącego z Pasewalk (Meklemburgia-Pomorze Przednie) rzemieślnika, który osiedlił się w Warszawie w 2 połowie XVIII w. i założył znaną fabrykę powozów.
 
Uczęszczał do Gimnazjum im. Tadeusza Czackiego w Warszawie. Zdał maturę w 1938 r. i  rozpoczął studia na SGH. Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 r. Działał w konspiracji. Był współzałożycielem Tajnej Armii Polskiej, w której pełnił różne funkcje: zastępcy szefa działu organizacyjnego, szefa wywiadu, kierownika wywiadu Okręgu Warszawa-Miasto. Dysponując szerokimi kontaktami stworzył sieć informatorów, która obejmowała zasięgiem wiele niemieckich zakładów zlokalizowanych w stolicy.
 

Aresztowany 26 listopada 1940 r., został osadzony na Pawiaku, a potem więziony w niemieckich obozach koncentracyjnych: Oświęcimiu, Dachau, Sachsenhausen i Lichterfelde w Berlinie. Udało mu się zbiec z obozu podczas tzw. marszu śmierci. Po II wojnie światowej powrócił do Warszawy, gdzie pracował jako kierownik Zakładu Statystyki Mieszkaniowej w Instytucie Budownictwa Mieszkaniowego, następnie Zakładu Spółdzielczości Mieszkaniowej w Spółdzielczym Instytucie Budowniczym. Dokończył studia na SGH, w 1964 r. otrzymał stopień doktora, w 1969 r. habilitował się. Napisał ponad 300 publikacji z ekonomii, statystyki inwestycji, ekonomiki budownictwa i demografii. Był współorganizatorem i wiceprzewodniczącym Stowarzyszenia Wychowanków Szkoły im. Tadeusza Czackiego. Został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
 
Żonaty z Teresą Elżbietą Drucką-Lubecką (ur. 1925) miał z nią dwóch synów: Tomasza Stanisława (ur. 1954 r.) - doktora habilitowanego nauk medycznych, twórcę Fundacji Warszawskie Hospicjum dla Dzieci oraz Pawła Jana (ur. 1955 r.) – reżysera teatralnego oraz menedżera branży ubezpieczeniowej, prezesa zarządu polskich spółek grupy Allianz.
Jan Dangel zmarł 30 grudnia 1974 r. w Warszawie i został pochowany na warszawskich Powązkach.
 

[Na podstawie: Andrzej Krzysztof Kunert, Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1944, t. 2, PAX, Warszawa 1987; Stanisław Łoza, Rodziny polskie pochodzenia cudzoziemskiego osiadłe w Warszawie i okolicach. T. 1, Warszawa, 1932; hasło w wikipedii; opracowanie Pawła Brojka na stronie prawy.pl; informacje dws-xip.pl, informacje od rodziny]