Jan Witold Acher ps. „Mały Janek” i „Skiba”

 

(1909-1999) – żołnierz AK.

 

Urodził się 3 sierpnia 1909 r. w Warszawie. Był synem Franciszka Adolfa (przedsiębiorcy rolnego) i Lucyny z domu Wanke. Oboje rodzice, podobnie jak i on, byli wyznania ewangelicko-augsburskiego. Pierwszy z bawarskiego rodu von Acher przybył do Warszawy prapradziad Jana, porucznik wojsk napoleońskich Franciszek Ksawery von Acher.

 

Jan ukończył Wyższe Kursy Rolnicze im. Stanisława Staszica oraz Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w Śremie uzyskując przydział do 36. Pułku Piechoty Legii Akademickiej w stopniu podporucznika.

 

Zmobilizowany we wrześniu 1939 r., objął dowództwo kompanii strzeleckiej na froncie Kraków-Chabówka, prowadził działania zwiadowcze w okolicach Bochni. Dał się poznać jako odważny człowiek i rozważny dowódca. Przyznano mu wówczas Krzyż Walecznych. Po powrocie do rodzinnego majątku we wsi Skorosze pod Warszawą (obecnie część dzielnicy Ursus), rozpoczął wspólnie z żoną - Sławą Ludwiką Rogowską - działalność konspiracyjną w samodzielnej placówce „Kordian” Związku Obrony Rzeczpospolitej, która następnie została podporządkowana strukturom ZWZ, a potem AK. W 1942 r. został zastępcą dowódcy 10 Kompanii „Kordian” w ramach VII Obwodu AK „Obroża”. Prowadził wówczas zajęcia szkolenia bojowego w Lasach Helenowskich i w okolicznych miejscowościach. Opracował także plan zajęcia fabryki „Ursus” w dniu wybuchu powstania warszawskiego – plan swój jednak porzucił wobec nadmiernej koncentracji wojsk niemieckich w tym rejonie. Od 10 października 1944 r. do 17 stycznia 1945 r. pełnił – w stopniu porucznika - funkcję dowódcy 10 Kompanii „Kordian”.

 

W lutym 1945 r. został aresztowany przez NKWD i osadzony w więzieniu przy ul. Cienistej 16 we Włochach. Zwolniony warunkowo, wstąpił do I Armii Wojska Polskiego. Przydzielony do 28 Pułku Piechoty przeszedł szlak bojowy, który zakończył w Gubinie nad Nysą. Po II wojnie światowej mieszkał na Dolnym Śląsku, w 1949 r. powrócił do Skoroszy. Za działalność wojskową, zawodową i społeczną był wielokrotnie odznaczany, m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Partyzanckim, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, otrzymał także stopień kapitana. W związku małżeńskim ze Sławą Ludwiką Rogowską miał troje dzieci. Zmarł 25 grudnia 1999 r. i został pochowany na Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim przy ul. Młynarskiej w Warszawie.