Juliusz Karol Wilhelm Józef Rómmel (Rummel)
(1881–1967), generał dywizji WP.
Urodził się 3 czerwca w Grodnie. Pochodził ze szlachty kurlandzkiej, według tradycji rodzinnej – z jednego z najstarszych rodów niemieckich, związanego z Kurlandią od XIV w. i stosunkowo szybko spolonizowanego. Był synem barona Karola Aleksandra, wyższego oficera armii rosyjskiej, i Marii z domu Marcinkiewicz. Należał do Kościoła ewangelicko-augsburskiego. W 1918 r. zmienił pisownię nazwiska z „Rummel” na „Rómmel”. Ukończył korpus kadetów w Pskowie i wstąpił do 1. Gwardyjskiego Pułku Artylerii Polowej. W 1909 r. dosłużył się stopnia podkapitana. Brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach swojego pułku i w 1916 r. awansował na pułkownika. Po rewolucji lutowej został wybrany na zjazd Wojskowych Polaków Południowo-Zachodniego Frontu w Krzemieńcu i na zjazd Wojskowych Polaków w Piotrogrodzie. Wstąpił do I Korpusu Wojsk Polskich w Mińsku, potem przeszedł do III Korpusu Polskiego jako inspektor artylerii. Internowany po rozformowaniu Korpusu przez władze austro-węgierskie w miejscowości Uładówka pod Winnicą, uciekł i przedostał się do Warszawy. W 1918 r. wstąpił do wojska polskiego i zorganizował pułk artylerii. Podczas wojny polsko-bolszewickiej walczył na Wileńszczyźnie i Kijowszczyźnie na czele utworzonej przez siebie 1 Dywizji Kawalerii – także przeciw oddziałom kawaleryjskim Semiona Budionnego. W 1922 r. dostał awans na generała brygady. Cztery lata później powołano go na stanowisko generała do prac przy Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych. Po dwóch kolejnych latach został generałem dywizji, a rok później inspektorem armii. W 1939 r. wyznaczono go na dowódcę armii „Łódź”. Podczas kampanii wrześniowej opuścił ją i 8 września objął dowództwo armii „Warszawa”. Kierował obroną stolicy i Modlina. Po kapitulacji Warszawy dostał się do niewoli niemieckiej (w Murnau, gdzie pełnił funkcję starszego obozu). W maju 1945 r. przebywał we Francji, jednak powrócił do Polski i zgłosił się do służby w ludowym Wojsku Polskim. W 1947 r. przeszedł w stan spoczynku. Po odwilży październikowej 1956 r. zaczął aktywnie działać w ZBoWiD-zie (Związek Bojowników o Wolność i Demokrację), zasiadał w jego Radzie Naczelnej. Był trzykrotnie żonaty: z Marią Zofią z Gobertów, Ireną Elwirą Dębską i Janiną Marią Puchałą-Puchalską. Zmarł 8 września 1967 r. w Szpitalu Wojskowym i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim.
[Na podstawie: biogram autorstwa Henryka Korczyka, Polski Słownik Biograficzny; Aleksander Rummel, Wśród zmian i przemian, Warszawa 1986]
