Krzysztof Juliusz Henryk Kolberg

 

(1776–1831), kartograf, geodeta, profesor miernictwa i geodezji Uniwersytetu Warszawskiego, tłumacz.
Syn radcy sądowego, urodził się 7 lipca 1776 r. w Woldegk w Księstwie Meklemburskim, dokąd jego przodkowie przybyli prawdopodobnie ze Szwecji. Studiował w berlińskiej Akademii Budownictwa. Po jej ukończeniu pracował jako inżynier topograf Prus Wschodnich. W ramach swoich obowiązków spotykał się z Polakami, dzięki czemu miał możliwość nauczenia się języka polskiego. Po klęsce Prus w 1806 r. przeszedł na służbę Księstwa Warszawskiego jako inspektor celny przy komorze na Solcu. Dwa lata później został inspektorem pomiarów przy Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji. Na stanowisku tym opracował m.in. wielką mapę Księstwa Warszawskiego. W 1810 r. uzyskał patent geometry. Porzuciwszy służbę publiczną, objął zarząd kilku zakładów należących do warszawskiego bankiera Samuela Antoniego Fraenkla. W 1817 r. został profesorem nowo powstałego Uniwersytetu Warszawskiego. Za wynalezienie planimetru otrzymał stopień doktora filozofii i magistra sztuk pięknych. Od roku 1820 pracował jako nauczyciel miernictwa w Szkole Wyższej Leśnej, a od 1828 w Instytucie Agronomicznym na Marymoncie. Był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz Rady Budowniczej przy Komisji Spraw Wewnętrznych. Dzięki pracom, których wydawcą był jego syn Wilhelm (m.in. Atlas Królestwa Polskiego), położył duże zasługi dla rozwoju polskiej kartografii. Żywo interesował się polską i niemiecką literaturą oraz poezją, tłumaczył na niemiecki wiersze Franciszka Karpińskiego i Kazimierza Brodzińskiego. Był wolnomularzem, członkiem warszawskiej loży „Zur Halle der Beständigkeit”. Żona, Karolina Fryderyka Henrietta z domu Mercoeur, przyczyniła się istotnie do wychowania ich sześciorga dzieci w kulturze polskiej. Trzech synów zapisało się w niej bardzo pozytywnie: Wilhelm Karol Adolf (1807–1877) był inżynierem oraz wydawcą, Henryk Oskar (1814–1890) wsławił się przede wszystkim jako etnograf i zbieracz pieśni ludowych, Antoni Karol (1815–1892) został malarzem. Krzysztof Kolberg otrzymał szlachectwo. Zmarł na chorobę płuc 5 września 1831 r. w Warszawie. W Polsce spędził łącznie 33 lata życia.

[Na podstawie: biogram autorstwa Zofii Traczewskiej-Białkowskiej, Polski Słownik Biograficzny]