Polacy z wyboru
Rodziny pochodzenia niemieckiego w Warszawie w XIX i XX wieku

(1887-1951) –  doktor prawa, ekonomista, minister przemysłu i handlu, oraz minister skarbu, Komisarz Generalny RP w Wolnym Mieście Gdańsku.

Urodził się 28 maja 1887 r. w Niemcach, koło Będzina. Był wnukiem Edwarda Bogumiła (1803–1874) warszawskiego cukiernika, synem Juliana Teofila (1847-1916), dyrektora Warszawskiego Towarzystwa Kopalń Węgla i Julii Marii z Simlerów (1859-1927), bratankiem: Edwarda Adolfa (1844-1912) światowej sławy botanika, Edwarda Karola (1882-1923) profesora UW oraz Leona (1845-1883), powstańca styczniowego. Pochodził z rodziny niemieckich ewangelików przybyłych do Warszawy w końcu XVIII w. z Saksonii.

Naukę rozpoczął w Gimnazjum Męskim w Warszawie. W 1905 r. był jednym z organizatorów strajku szkolnego, prawdopodobnie wtedy został relegowany ze szkoły. Maturę zdał w Berlinie, studiował prawo w Heidelbergu, gdzie w 1911 r. uzyskał stopień doktora. Studował także ekonomię na uniwersytecie w Charkowie. Po powrocie do Warszawy pracował m.in. w Towarzystwie Przemysłowców Guberni Królestwa Polskiego, gdzie zajmował się rejestrowaniem zniszczeń wojennych w przemyśle.

W październiku 1918 r. został podsekretarzem stanu w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. Został włączony w skład polskiej delegacji na rokowania pokojowe z Rosją Sowiecką w Rydze. Był jednym z sygnatariuszy traktatu pokojowego kończącego wojnę polsko-bolszewicką w marcu 1921 r.

Był kierownikiem Ministerstwa Przemysłu i Handlu w rządzie Antoniego Ponikowskiego (19.09.1921-5.03.1922), w rządzie Juliana Nowaka (31.07-14.12.1922) oraz w rządzie Władysława Sikorskiego (14.12.1922-13.01.1923). W okresie powojennych zniszczeń dążył do zaangażowania kapitału prywatnego w odbudowę gospodarki polskiej i starał się sprzyjać wzrostowi gospodarczemu. Likwidował bariery administracyjne w przemyśle, wprowadzał cła ochronne, wspierał finansowo polski przemysł z pieniędzy budżetowych. Jego polityka skutkowała wzrostem produkcji i zatrudnienia, jednak gdy pojawiła się hiperinflacja Strasbuger uznał to za porażkę i 13 stycznia 1923 r. podał się do dymisji. Niebawem przeszedł do służby w dyplomacji.

Od lutego 1923 r. do stycznia 1924 r. pracował jako podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Był zwolennikiem współpracy gospodarczej z ZSRR, bezskutecznie zabiegał o realizację przez sowietów postanowień traktatu ryskiego w zakresie repatriacji ludności polskiej i wypłacenia odszkodowania Polsce z tytułu udziału ziem polskich w życiu gospodarczym Cesarstwa Rosyjskiego. W latach 1924-1932 pełnił funkcję Komisarza Generalnego RP w Wolnym Mieście Gdańsku. Starał się o stabilne stosunki między RP, a Senatem Gdańska, wspierał współpracę gospodarczą Polski z Gdańskiem, starał się też wspierać polskie życie kulturalno-oświatowe w tym mieście.

Po powrocie do Warszawy w 1932 r. pełnił wysokie funkcje w przedsiębiorstwach, m.in.: był jednym z trzech prezesów Centralnego Związku Przemysłu Polskiego (tzw. Lewiatana), członkiem Rady Banku Polskiego, członkiem Rady Banku Handlowego, prezesem zarządu Towarzystwa Ubezpieczeń „Generali-Port-Polonia”, kierował także Wydziałem Morskim Zarządu Głównego Ligi Morskiej i Kolonialnej. Był zwolennikiem liberalizmu gospodarczego i demokratycznego systemu rządów, krytykiem etatyzmu, w latach 30. sympatyzował z opozycją antysanacyjną.

Po wybuchu II wojny św. przedostał się przez Rumunię do Francji, gdzie otrzymał tekę ministra przemysłu i handlu w rządzie gen. Władysława Sikorskiego (9.12.1939-5.06.1942), oraz (5.06.1942-14.07.1943) – ministra skarbu. Był członkiem komisji rządowej, mającej ocenić odpowiedzialność za klęskę wrześniową byłych ministrów sanacyjnych. Po śmierci Sikorskiego został ministrem stanu do spraw Bliskiego Wschodu w rządzie Stanisława Mikołajczyka (21.07.1943-24.11.1944) - niósł pomoc rządową Polakom na Bliskim i Środkowym Wschodzie podróżując do Bagdadu, Damaszku, Kuwejtu, Stambułu i Teheranu.

Po wojnie przyjął – za namową Stanisława Mikołajczyka – nominację prezydenta Bolesława Bieruta na stanowisko ambasadora Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej w Wielkiej Brytanii. Spotkało się to z krytyką polskiej opinii publicznej. Jako ambasador zabiegał o powrót do kraju żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych. We wrześniu 1946 r. został odwołany. Pozostał na emigracji w obawie przed represjami w Polsce.

Był świetnie wykształconym fachowcem, zwolennikiem liberalizmu, należał do Wielkiej Loży Narodowej Polski. Był odznaczony wieloma odznaczeniami polskimi i zagranicznymi: Krzyżem Komandorskim III i II klasy, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski II klasy, francuskim Orderem Legii Honorowej, Orderem Korony Włoch I i II klasy, japońskim Orderem Wschodzącego Słońca i wieloma innymi.

W małżeństwie z Olgą Dunin (ur. 1910) miał syna Henryka (ur. 1928) i córkę Teresę (ur. 1930). Zmarł 2 maja 1951 r. w Londynie. Tam też został pochowany.

[Na podstawie: hasło Zbigniewa Pustoły w Polskim Słowniku Biograficznym i hasło w wikipedii].

Portret pochodzi ze strony commons.wikimedia.org i jest w domenie publicznej. Podpis: Henryk Leon Strasburger (1887-1951), Polish economist and politician, około 1950, źródło - Family, autor zdjęcia - Elonka Dunin.