Alojzy Fryderyk von Brühl

 

(1739–1793), starosta warszawski, generał artylerii.
Urodził się 21 czerwca w Dreźnie, jako najstarszy syn Henryka Brühla (ministra Augusta III) oraz Marii Anny z domu Kolowrath. W dzieciństwie otrzymał staranne wykształcenie oraz dzięki dbałości ojca poznał język polski. W 1750 r., mając jedenaście lat, otrzymał urząd starosty warszawskiego. Siedem lat później przeniósł się do Polski. Objął chorągiew pancerną i walczył w wojnie siedmioletniej. W 1760 r. poślubił, zgodnie z wolą ojca, Mariannę Klementynę Potocką i osiadł w rezydencji w Młocinach. W 1763 r. został mianowany generałem artylerii koronnej. Na stanowisku tym młody Alojzy Brühl sprawił się znakomicie, dbając o wyszkolenie i organizację formacji. Również na stanowisku starosty dał się poznać jako sprawny organizator. Dokonał m.in. parcelacji gruntów pod dzierżawę, co umożliwiło rozbudowę Warszawy i wytyczenie nowych ulic. Niemieckie pochodzenie, związki z dynastią saską oraz koligacje rodzinne nie ułatwiały mu działalności politycznej, dlatego też niechętnie ją podejmował. Na czas konfederacji barskiej schronił się w Dreźnie, jednak po klęsce konfederatów wrócił do Warszawy. Od tego momentu skupił się na zadaniach generała artylerii (m.in. w 1776 r. założył szkołę artyleryjską). Dzięki niemu artyleria koronna osiągnęła poziom europejski pod względem organizacji i wykształcenia żołnierzy. Był członkiem masonerii. Od 1766 r. stał na czele loży „Cnotliwy Sarmata”. W 1780 r. został wybrany przez sejm członkiem Rady Nieustającej. Powodzenie w polityce nie szło w parze ze szczęściem osobistym. W ciągu dwóch lat zmarł mu syn oraz druga żona, Marianna Potocka. Alojzy załamał się i bardzo podupadł na zdrowiu. Stopniowo wycofał się z życia publicznego, sprzedał starostwo warszawskie i generalstwo artylerii. Wyjechał do Saksonii, gdzie osiadł z trzecią żoną, Józefą Schaafgotsch. Aż do śmierci 27 stycznia 1793 r. zachował szczery sentyment dla Polski.

[Na podstawie: biogram autorstwa Antoniego Hniłko, Polski Słownik Biograficzny]